Jay M. Pascual

Sumambulat na naman sa bokabularyo ng maraming Filipino ang salitang oligarchy, oligarch, o sa atin pa ay oligarkiya, oligarko. Subukan mo lang pumunta sa Facebook at Twitter. Maraming balita, status, at comments ang bumabanggit ng salitang oligarch o oligarchy. Minsan mapapaisip tayo kung tunay nga bang naiintindihan ng mga tao ang mga terminolohiyang ito. Sa punto de bista ng political science, hindi simple ang pakahulugan sa oligarkiya. Marami itong sanga-sangang depenisyon. Magkagayunman, nakatutuwang makita ang tumataas na interes ng mga tao sa konsepto ng oligarchy / oligarkiya. Pansinin ang screenshot galing sa Google Trends. Makikita ang biglang paghirit ng interes sa search term na oligarchy noong mga nakaraang araw. Marahil dahil na rin ito sa pahayag ng panggulo ng Pilipinas na nabuwag na niya ang oligarkiya kahit walang Martial Law. Nagbunyi ang iba; ang iba nama’y napakamot ang ulo. Kaya pumunta sila sa Google para magsearch kung ano ba talaga ang ibig sabihin

Paano Ba Gumawa ng Tsaang Malunggay / Homemade Moringa Tea Karaniwan nang makita ang puno ng malunggay sa mga bakuran ng bahay, lalo na sa mga probinsya. Madali kasi itong itanim at patubuin. Hindi rin nangangailangan ng matinding pag-aalaga ang punong ito. Kahit iwan mo lang at diligan paminsan-minsan ay yayabong na siya nang kusa. Sa mga palengke, limang piso hanggang sampung piso ang isang bungkos ng dahon ng malunggay. Dito sa amin, pupunta lang kami sa likod bahay at pipitas ng dahon. Ayos na. Puwede na magluto ng sinabawang ulam na may malunggay. Tulad ng ibang gulay, maraming mabuting naidudulot sa kalusugan ang dahon ng malunggay. Maganda itong ipainom sa may sakit, sa mga sinisipon, sa mga may lagnat. Marami na rin kasing pag-aaral na nagpapatunay na nakatutulong ang malunggay sa pagpapalakas ng katawan. Kaya naman naisipan kong gumawa ng tsaa gamit ang dahon ng malunggay. Madali lang naman gawin ito. Kukuha ka lang ng dahon at patutuyuin. Dudurugin ang pinatuyong daho

May mga pangyayari sa ating buhay na hindi malilimutan, ultimong kaliitliitang detalye. Gaya nang panliligaw sa iyong mahal. O ang unang halik at yakap. O kaya’y ang araw ng iyong kasal. Ito ang mga pangyayaring nagkakaroon ng espesyal na puwang sa iyong isip. Nariyan lamang ang mga alaala, mistulang lumang larawan o bidyo na muli’t muli mong binabalikan kung gusto mong mangiti saglit o kiligin nang bahagya kaya. Kagaya noong mga panahong wala pang social media dahil hindi pa uso ang internet. Text message lang ang palitan ng mga ‘sweet nothings’ ika nga. Kailangan pang bumili ng call and text card sa halagang 300 para walang humpay ang pagtetext at tawagan sa gabi. Dahil kung nawalan ng load ang cellphone, paano maitetext ang isang tanong na nakapagpabago sa takbo ng buhay: “tayo na ba?” Na sinagot mo naman ng: “oo, tayo na.” Ganoong kasimple lang iyon. Pero bawat letra ng mensaheng iyon ay punong-puno ng emosyon. Ang simpleng tanong at sagot na iyon ay humantong di kalaunan sa altar.

Each cut is a cut through my heart. Like a teardrop overflowing. A slice. A lash.Tearing my soul. I think of you each night. Through smoke-filled dreams of never-ending nightmares. Ang dalamhati mo ay akin Bawat hiwa ay laslas sa aking puso. Tulad ng naguumapaw na luha. Bawat hiwa. Bawat hagupit. Pumupunit sa kaluluwa. Tuwing gabi ikaw ay nasa gunita. Sa gitna ng mausok na panaginip ng walang katapusang bangungot. -- Jay M. Pascual, May 2018

PAIN Like a lash, it hits. Tearing flesh from anguished soul. And I cried, red blood. MELANCHOLY On a night like this. When darkness embraces me. I long for moonlight. LEAVING Shall I say, farewell. To the petals of my dreams. And drift with the wind? Jay M. Pascual November 27, 2017

(Talumpating binigkas sa okasyong Tribute to Parents ng College of Forestry and Environmental Science, Central Mindanao University , Maramag Bukidnon, Hunyo 18, 2017) Ang araw na ito ay okasyon upang bigyang papuri ang mga magulang. Ang mga nanay, mga tatay, at guardians na naglaan ng kanilang panahon, pagmamahal, at pag-aalaga upang masiguro na magkaroon ng magandang edukasyon ang ating mga anak. In behalf of the parents present now, malugod naming tinatanggap ang pagkilalang ito. Pagkakataon na rin ang okasyon ngayon upang magpasalamat sa mga mahuhusay na propesor ng kolehiyong ito. Sa mga panahong hindi natin kasama ang ating mga anak, ang mga propesor -- ang mga dalubguro ng kolehiyo ang nagsilbing ikalawang magulang. Sila ang naghubog sa ating mga anak mula sa pagiging mga batang jejemon nang unang pumasok sila sa unibersidad, at ngayon nga’y maituturing na rin na mga eksperto sa kani-kanilang larangan. Ngunit higit sa lahat, ang tunay na bida sa okasyong ito ay kayong mg

Linggo ng gabi nang huli kitang makita. Ginupo na ng sakit ang iyong dating sigla. Ang yayat mong katawan ay mistulang kandilang nauupos; umaandap sa pakikipaglaban sa kumakalat na dilim. Buong tatag kong ibinubulong sa iyo ang himig ng pagmamahal. Batid ko kasing naririnig mo pa rin ako, at nag-aalala sa aking kalagayan. Palagi ka naman kasing nag-aalala. Katangian mo na ang maging maaalalahanin. Tinangka kong ipanatag ka, kahit man lamang sa huling sandali ng iyong buhay, upang mayakap mo nang payapa ang liwanang na naghihintay sa dulo ng karimlan. Bago ako magpaalam ay isang mapait na luha ang nangilid sa aking mata. Pilit ko iyong iwinaksi. Nais ko kasing maghiwalay tayo nang may giliw, nang masaya… katulad noong tayo’y magkasama pa. Kasabay sa pagputol ng bidyo sa telepono ay ang ragasa ng laksang hinagpis. Iyon na ang huli nating pagkikita. Iyon na ang huli kong pakikipag-usap sa iyo. At bago maghating-gabi, ilang oras matapos kitang makita, ay iniwan mo na kami. Alam kong ma

Naging bantog sa barangay ang ginawang pagsalakay ng kinatatakutang Bonnet Gang. Bahay ni Mang Igan, nilimas ang laman. Walang pinatawad, ultimong kalendaryong hubad. Matinding ligalig ang bumalot sa paligid. Usap-usapan ng mga ka-barangay, mga kawata’y muling sasalakay. At nagdilang anghel nga, ang mga matabil ang dila. Sa amin ay bumuluga, isa na namang balita. Sa dampa ni Mang Kadyo sa gilid ng estero, narinig ang mga putok, isa, dalawa, tatlo. Mga tambay nagpulasan, animo’y sinisilihan. Sila’y naghiyawan, “Bonnet Gang! Bonnet Gang! ‘Ayan na naman.” Mga tao’y nagkumpulan, sa pag-uusyoso’y nag-unahan. At kanilang nasaksihan, palahaw ng kawawang nilalang. Ang asawa ng matandang Kadyo, sapo-sapo ang sumabog na bungo. Naghahalo ang laway at dugo, Habang sinisigaw ang alboroto. “Naka-bonnet sila, naka-bonnet sila! Binalya pintuan naming nakasara. ‘Pulis kami, pulis kami, anila. Sabay dakma kay Kadyong tulog na.” “Hinila nila ang asawa ko. Ako nama’y tinutukan ng kuwarenta’y sing

ang iyong mga kaway ang indayog ng iyong munting kamay ay tagpas ng tabak sa aking dibdib papaalis ka na papaalis ka nang muli tungo sa dalampasigan ng iyong kamusmusan ang iyong ngiting sintamis ng umaga ay punglo sa aking dibdib ang iyong mga kaway ang iyong mga ngiti ay kumikitil sa puso kong namimighati. -- Jay M. Pascual, 2003

(I) She walks in beauty Feet ablaze in stellar warmth Scorching path of hearts (II) Solitary Pearl My name is Melancholy Let me lie and die (III) Forbidden Rose bud In garden of weeds and thorns Pick it and shed blood -- Jay M. Pascual, 2001

This is a test post using the open source blogging client, Open Live Writer. OLW is the so-called “spiritual reincarnation” of Microsoft-abandoned blogging client, Windows Live Writer. Let’s see how images will render: Of course, I’d like to see if the formatting tools will work: Bold Face Underline Italic HEADING 1 Centered Text Right Aligned In case you want to try Open Live Writer, just download the installation file HERE .

Ito ang oras ng pag-aagawan binababag ng gabi ang umaga nilalamon ng dilim ang liwanag ng araw pinapupusyaw ng sinag ng buwan ang paghihingalo ng kanluran. Ito ang oras ng pagsisiksikan ng laksang nilalang sa mga estribo ng sasakyan dahil nais nang manaig ng pamamahinga sa kanilang katawang bugbog sa maghapong pagpapagod. ito ang oras ng pagsuong sa daluyong ng balisang talampakan na nag-aapurang makauwi dahil mahapdi na ang kalyong nakipagtunggali sa de-gomang sapatos. Ito ang oras ng paglipad ng mga bituin ng gabing naninirahan sa bahay alitaptap upang makipagbuno sa libog ng mga parokyanong naghahanap ng kaligtasan sa panandaling kaligayahan. Ito ang oras ng pagtalas ng mga mata ng buwitreng nakaunipormeng asul at may bota't silbato upang may pangmeryenda sa gagawing pagpupuyat. Ito ang oras na pumapailanlang ang mga makabagong agilang dumadagit ng cellphone at bag upang may maiuwing pantawid gutom o pantawid bisyo? Ito ang kasukalan sa ganitong oras pagbaba ng telon. May tamis

I Siya na plauta, siya na lagi kong inibig. Siya na alaala ng tubig, sa uhaw kong isip. Ang lunggati ng lunggati, Ang samyo ng siphayo. Siya na Hininga ng bukangliwayway, Alaala ng kasaganahan ng ginapas na palay. Usok ng piging ng alaalang 'di magmaliw. Siya ang lahat ng kailanman, Na hindi kailanman magiging ngayon. At nauunawaan ko ang mga tala, Sa kanilang kalungkutan. II Kumusta na si Chairman Gonzalo at Commander Zero? Nagising na ba sila sa pagkakahimbing sa hardin? Tagay para kay Amado Guerrero! Tagay para kay Armando Liwanag! Pero huwag kalilimutan- Isang marangyang tagay para kay Dagohoy, At sa isangdaan taon niyang pag-aaklas! Naalala ko si Hikmet, Neruda, at Uncle Ho- Isang marangyang piging sila ng pag-aalay sa sarili. Sinta, Hayaan akong magtampisaw sa Ilog Lena At tumula nang may asupre sa bibig, Asero sa dibdib, At may pagpaslang sa panaginip. Pagdaka'y babagtasin ang daan papuntang Yenan, I

Maraming mga pangyayari ang hindi ko na maalaala. Mga pangyayari na parang panaginip na lamang, minsan nga ay halos hindi ko na matandaan maski kaunting detalye. Parang nabubura ito sa memorya. Gayundin naman sa mga bagay. Hindi ko na matandaan ang mga naging libro ko, ano ang kulay ng bag ko noong kolehiyo, ano ba ang gamit kong pang-araw-araw noon. Nawala na lahat ang mga iyon sa memorya. At ito rin ang sitwasyon sa mga taong nakasalamuha ko. maaaring natatandaan ko ang hitsura ng mga nakadaupang palad ko noon. Alam ko pa minsan ang kanilang mga pangalan. Pero ang mga bagay at mga pagkakataong pinagsaluhan ay mistulang nagiging malayong panaginip na lang. Malabo na ika nga. Bakit ko nga ba naisusulat ito ngayon? Marahil ay nangungulila lamang ako sa aking ina. Dalawang taon na ang nakalipas nang lisanin na niya ang daigdig. Sariwa pa naman ang alaala niya. At sino ba namang nilalang ang makakalimot sa kaniyang magulang. Subalit may mga pagkakataong nagiging mistulang malabong

Introduksiyon UPDATE: Ang librong Mga Kuwentong Bayan ng Bukidnon ay maaari nang mabili sa lokal na online shop ng JMP Creative Media. Sundan lamang ang link na ito: BUY NOW: MGA KUWENTONG BAYAN NG BUKIDNON.   Ang pagbabasa ng mga katutubong kuwentong bayan ang isa sa pinakamabisang paraan upang maunawaan ang kultura ng isang bansa. Ayon kay William Bascom, isang kilalang Amerikanong kuwentista at antropolohista, ang mga kuwentong bayan ay salamin ng mga katutubong kaugalian, tradisyon, ritwal, at kultura. Nilalaman ng mga katutubong kuwento ang buod ng pagkatao ng isang partikular na grupo sa lipunan. Ang paglalathala ng e-Book na ito ay isang pagtatangka na maibahagi sa buong daigdig ang ilang piling kuwentong bayan ng tribung Bukidnon sa Hilagang Mindanao, sa wikang madaling maintindihan ng kabataang Filipino. Sa gayon, magiging mas nakaaaliw ang kanilang pagbabasa. Marami na ang nalimbag na mga kuwentong bayan ng tribung Bukidnon. Subalit kadalasan, ang mga kuwento ay nakasulat

Nitong nagdaang araw ay kinapanayam ni Vice Ganda si Pangulong Aquino. Nakaakit ng kapwa papuri at batikos ang panayam na ito. Sa katunayan, naging tampulan nga ito ng usapan sa Facebook at Twitter. Para sa mga hindi pamilyar sa showbiz ng Filipinas, si Vice Ganda ay isang sikat na komedyante, TV host, at artista. Laksang milyon ang mga tagahanga niya na karamiha'y karaniwang Filipino na kabilang sa masa ng mamamayan. Bagama't hindi ko napanood ang buong panayam ni Vice sa pangulo, nakita ko naman ang ilang piling clips na ipinalabas sa panggabing balita. Tunay ngang nakaaaliw ang panayam. Nakakatawa ito, magaan ang usapan, at tila baga ipinapakita ang 'karaniwang mukha' ng pangulo ng Filipinas - nakikipagbiruan, tumatawa, kumakanta, at nakikisabay sa pabirong pambabara. Sa punto de vista ng PR at pang-masang pakikipagkomunikasyon, isang tagumpay ang panayam na ito. Mahusay ang pagpapakete at nahawakang mabuti ang pakay na ipakita sa madla ang kagaanang loob ng pang

ang iyong mga kaway ang indayog ng iyong munting kamay ay tagpas ng tabak sa aking dibdib papaalis ka na papaalis ka nang muli tungo sa dalampasigan ng iyong kamusmusan ang iyong ngiting sintamis ng umaga ay punglo sa aking dibdib ang iyong mga kaway ang iyong mga ngiti ay kumikitil sa puso kong namimighati

Siyam sa bawat sampung Filipino ay palaging kapos sa pera. Dahil umano ito sa kahinaan ng nakararaming Pinoy na mag-plano ng pinansiya. Financial planning, ika nga; o di kaya'y budget management. Ito ang headline sa diyaryo na nabasa ni Ambo habang naghihintay ng masasakyan papunta sa kaniyang pinagtatrabahuhan. Si Ambo ay kontraktuwal na manggagawa sa isang pabrika ng garments sa Maynila. Sumasahod siya ng 350 piso kada araw. At dahil kontraktuwal, no-work no-pay ang kaniyang sitwasyon. Naengganyo si Ambo na basahin ang artikulong kaniyang nakita sa diyaryo. Dama niya kasi ang binabanggit sa headline -- kapos lagi ang pinansiya ng kaniyang pamilya sa bawat buwan. Kailangan pa niyang mangutang o bumale upang maitawid ang isang buong buwan. Kaya naman masusi niyang binasa ang artikulo upang malaman ang maaaring solusyon sa kaniyang problema. Gaya nga ng nabanggit sa headline, mayor na salik daw sa pagiging kapos sa pananalapi ay ang kawalang kaalaman sa pagpaplano ng pinansiya. Gust

Sa unang taong anibersaryo ng pagyao ng aking ina, muli kong ilalathala ang artikulong ito bilang pag-alaala sa kaniya: Kamatayan, Paglalakbay, at Paglaya Sa panahon ng pagdadalamhati, naging kaulayaw ko na ang mga piling sanaysay at tula ng aking mga paboritong manunulat. Tila baga pampamanhid ng kirot ang kanilang mga berso. Ang mga pangungusap at talata ay mistulang pampa-ampat ng nagdurugong damdamin. Mabisang lunas sa kalungkutan ang pinagdugtong-dugtong na titik. Naipaliliwanag nila ang dahilan ng mga bagay. Nabubuksan ng mga pangungusap ang pag-unawa sa mga pangyayaring mahirap matanto, at mahirap tanggapin. Katulad sa usapin ng kamatayan. Sino ba sa atin ang hindi nagdadalamhati kapag ang isang mahal sa buhay ay pumanaw? Likas sa tao ang mag-asam na makapiling nang habambuhay ang mga pinakamamahal. Subalit walang nilalang ang maaaring mabuhay magpakailanman. Ito ang isa sa mga pinakamsaklap na katotohanan ng buhay. Ang lahat ay matatapos; ang lahat ay mapupugto. Sinum